List J. Wywiałkowskiego, wydawcy, jako świadectwo represji popowstaniowych w Galicji, dat....

[WYWIAŁKOWSKI Żegota Jakób]. Odręczny list Żegoty Jakuba Wywiałkowskiego do namiestnika Galicji Franza von Paumgartena, jako świadectwo represji popowstaniowych w Galicji, dat. 29 II 1865 w Krakowie.
Rękopis dwustronny na ark. 34x21 cm, druga karta czysta. List zawiera prośbę o złagodzenie zasądzonej kary i zezwolenie na powrót do pracy zawodowej (prowadzenia drukarni), co umożliwi autorowi listu utrzymanie licznej rodziny. List rozpoczyna krótki wstęp dotyczący ostatnich wydarzeń: "Znane są powszechnie wypadki w Królestwie Polskiem w r. 1863, w których niemasz Polaka ażeby niemiał chociaż małego udziału [...]. Niestety! Opatrzność czuwająca nad losami ludów Świata nie uwzględniła jeszcze narodu polskiego - boleśnie runęło wszystko - i ci, którzy pokładali nadzieje i pomagali usiłowaniom braci - powołani zostali prawem do odpowiedzialności za swój udział w pomocy". Z listu wynika, że podobny los spotkał Wywiałkowskiego, właściciela krakowskiej drukarni. Wyrokiem c. k. sądu wojskowego został skazany, po 7 miesiącach śledztwa, na 8 miesięcy ciężkiego więzienia. Karę odbył w całości, jednak pozostał zakaz pracy w drukarni, jako że wyrok wymierzono "za niesienie pomocy powstańcom w Król. Polskiem przez rozszerzanie druków". Swą prośbę o złagodzenie kary motywuje tym, że od 21 miesięcy pozostaje z rodziną bez źródła utrzymania, a składane w tej sprawie podania nie przyniosły pozytywnych skutków. W tekście wymienione jest nazwisko namiestnika von Paumgartena, które przekreślono i dopisano ołówkiem nazwisko jego następcy Gołuchowskiego. Niewielkie zaplamienie, załamania arkusza, niewielkie naddarcie dolnego narożnika.
Ż. J. Wywiałkowski (1823-1896) - właściciel drukarni w Krakowie, typograf, autor prac z zakresu drukarstwa, skazany za udział w powstaniu 1863 na półtora roku więzienia. "Po odbyciu kary uruchomił ją [drukarnię] pf. W. Jaworskiego, lecz wskutek szykan musiał ją sprzedać za bezcen [...]. Pozbawiony warsztatu pracował jaku 'satynier' w Drukarni Uniwersytetu Jagiell., prowadził też skład przyborów szkolnych i pisemnych, drukarnię akcydensową oraz wypożyczalnię książek" (SPKP).