Monitor, Numer I [Gdańsk? 1763? Adam Kazimierz Czartoryski?]

Pierwszy numer bardzo rzadko spotykanego pisma (serii propagandowych druków ulotnych?) p.t. „Monitor” (prekursora czasopisma o tym samym tytule, wydawanego w latach 1765-86, najważniejszego wydawnictwa okresu oświecenia, związanego z S.A. Poniatowskim). Każdy numer zaczynał się od łacińskiej sentencji (za każdym razem inną, dwa pierwsze numery autorstwa Horacego, w trzecim Wergiliusza).
[B. m. i r. - Gdańsk, drukarnia Tomasza Schreibera?, 1763?]. arkusz dwustronny w języku polskim, o wym. 31,5 x 18,9 cm.

Stan: ślady usuwania z oprawy, podniszczone marginesy (zagniecenia, naddarcia, dziurki), plamki, przebarwienia, zagniecenia i złożenia, w 3 numerze podklejone naddarcie u góry.
Znak wodny: lwy trzymające tarczę herbową zwieńczoną orłem (może chodzić o herb Gdańska, środek niezbyt dobrze widoczny)

Bibliografia:
a) Estreicher(tom XXII, str. 533) odnotowuje 3 biblioteki, które posiadały w swoich zbiorach 4 numery, brak danych odnośnie powstania, tylko przypuszczenia, że mógł je wydawać w Warszawie Adam Kazimierz Czartoryski, w 1763 roku (m.in. pismo „Niwa” z. 110 z 1879 r., przypis na str.130). [Współcześnie bardziej prawdopodobna jest teza, że pismo wychodziło w Gdański (znaki wodne zdają się to potwierdzać), ale było dystrybuowane w Warszawie przed październikiem 1763 roku.]
b) R. Kaleta, Mieczysław Klimowicz: „Prekursorzy Oświecenia”, Wrocław 1953 [Monitor, Gdańsk 1763, nr 1 (wyd. przed 7 sierpnia); nr 1-5 (po 11 września) przedr.
c) Instytut Badań Literackich. Studia Historyczno-Literackie, t. 20, s. 161-168; nr 6 nieznany; nr 7 w zbiorach Starych Druków Ossolineum,
d) B. Górska: „Katalog czasopism XVI-XVIII w. w zbiorach Starych Druków Biblioteki Ossolineum”, Ze skarbca kultury 1963, zeszyt 15, pomiędzy s. 144-145.
[Autorstwo według L. Bernackiego i R. Kalety; J. Rudnicka zakłada autorstwo zbiorowe; miejsce druku ustalił J. Szczepaniec]
3) Prasa polska 1661-1864(pod red. J. Łojka), PAN IBL, Warszawa, 1976, str. 46-47 -[m.in. o treści:] „artykuły z rozważaniami na temat obyczajów i mentalności społeczeństwa Rzplitej w duchu zgodnym z reformatorskimi zamysłami „Familii” ”

Bardzo rzadkie, zachowane nieliczne egzemplarze pojedynczych numerów (Kr. PAN, Ossolineum, BN w Warszawie - wedle bazy MAK).