Henryk BERLEWI (1894-1967), Marlena Dietrich

olej, płótno; 73 x 60 cm;
na odwrocie, na blejtramie owalny stempel z atelier: ATELIER / BERLEWI z napisem w otoku: Étude CHAPELLE PERRIN FROMANTIN / [VERSAILLES], na krośnie malarskim papierowa, drukowana nalepka: J.-P. CHAPELLE - P. PERRIN - D. FROMANTIN / (...) / VERSAILLES / (...) z numerem poniżej: 1429 (flamastrem).

Henryk Berlewi, kreator teorii Mechano-Faktury - która zakładała odrzucenie iluzji przestrzeni na rzecz zrytmizowanych, dwuwymiarowych płaszczyzn. Idąc śladem przedstawicieli neoplastycyzmu oraz artystów - konstruktywistów zdecydował, że kompozycja obrazu powinna być budowana w oparciu o podstawowe figury geometryczne i trzy barwy: czarną, białą i czerwoną. Równocześnie zakładał mechaniczny wybór figur użytych w obrazie. Zasady te, podwaliny sztuki op-artu, zostały ogłoszone w 1924 roku na łamach berlińskiego czasopisma „Der Sturm”, a sam twórca powrócił do nich dopiero w 1957 roku.
Na lata 1928 - 1957 w twórczości Henryka Berlewiego przypada okres powrotu do figuracji. Artysta tworzy wtedy liczne portrety i kubizujące martwe natury. Po osiedleniu się w Paryżu w latach 1928 - 1938, maluje wiele portretów ówczesnych znakomitości - polityków, literatów, czy jak w przypadku oferowanego płótna - gwiazd srebrnego ekranu. Równocześnie poświęca się pisarstwu i krytyce artystycznej. W tych wizerunkach wyraźnie widoczne są tendencje epoki i estetyki art déco. Zwrot Henryka Berlewiego ku tematyce sztuki wzorowanej na kanonie malarstwa wynikał z trudnej, po kryzysowej sytuacji gospodarczej z końca 1929 roku. Równocześnie, biorąc pod uwagę okres II wojny światowej, kiedy to artysta uciekł do Nicei i tam uczestniczył w ruchu oporu, można sądzić, że prezentowany portret aktorki Marlene Dietrich powstał zapewne u schyłku lat trzydziestych XX wieku.