177,0 x 80,0cm - brąz patynowany
PIOTR, 2009
pełne wymiary rzeźby: 177 x 79 x 31 cm
sygn. na poziomej belce podstawy:
PIOTR M. ABAKANOWICZ 2009 MA [monogram wiązany]
PAWEŁ, 2009
pełne wymiary rzeźby: 177 x 80 x 33 cm
sygn. na poziomej belce podstawy:
PAWEŁ ABAKANOWICZ 2009 MA [monogram wiązany]
Pochodzenie:
– Do 2018 własność rodziny artystki.
– Od 2018 kolekcja prywatna.
Rzeźby wystawiane, opisane i reprodukowane:
– Galeria Scheffel, Bad Homburg von der Höhe, 5 IX – 4 X 2009, il. s. 46, 48-49 (Paweł); s. 47, 50-51 (Piotr);
– 20 Jähre sächsische Akademie der Künste, Dresden, 18 VI – 19 IX 2016, il. s. 5 (Piotr);
– Ślady istnienia, W hołdzie dla Magdaleny Abakanowicz, Muzeum Współczesne, Wrocław, 22 VI – 25 VIII 2017, poz. nlb, s. 150, il. s. 78, 80-81 (Paweł), il. s. 79-80 (Piotr);
– Warszawskie Targi Sztuki, Warszawa 5 – 7 X 2018;
– Magdalena Abakanowicz. Catalogue Raisonné, s. 535, kat. 1447 i 1448.
Twórczość i aktywność Magdaleny Abakanowicz w życiu artystycznym sytuują ją w czołowej grupie artystów polskich rangi światowej, takich jak Tadeusz Kantor, Roman Opałka, Wojciech Fangor, Alina Szapocznikow, by ograniczyć się do twórców jej pokolenia. Tym, co łączy osobowości artystyczne tej klasy jest innowacyjność i uniwersalistyczne przesłanie dzieł.
Obie te cechy reprezentowała Abakanowicz od początku kariery. U jej progu stworzyła abakany – bazujące na tradycyjnych tworzywach i technikach tkackich formy, które nazwała skrótem swego nazwiska. Ten „wynalazek“ artystyczny wyrażał jej najistotniejsze dążenia, była bowiem, w rdzeniu swej osobowości artystycznej, rzeźbiarką. Tej dziedzinie poświęciła swe dojrzałe lata.
Rzeźby artystki, podobnie jak abakany, zawierają w sobie cechę innowacyjności technicznej, ale na niej się nie kończą. Używała środków zarówno tradycyjnych (odlewy w brązie i innych metalach, kamień, drewno), jak wywodzących się z jej wcześniejszych doświadczeń (prace formowane z tkanin utrwalanych za pomocą żywic). Technika była tylko środkiem, celem jej twórczości było zawładnięcie przestrzenią. Dzieła Abakanowicz działają skalą i liczbą. Formy, zwykle antropomorficzne (ale nie wyłącznie), składają się na „tłumy“, zaludniające dane jej przestrzenie placów i parków publicznych czy plenerowych kolekcji prywatnych na całym świecie. Zwielokrotnienie figur i sposób ich rozmieszczenia działają mocno na odbiorcę postawionego wobec tłumu (rzędu, grupy) jednakowych postaci. Ich wygląd, liczba i skala budzą emocje, wywołują pytania, poruszają wyobraźnię.
Najmniejszą formą multiplikacji jest zdublowanie. Dwie jednakowe lub podobne figury to nie „tłum“, ale już nie pojedyncza rzeźba oddziałująca swoją unikalną ekspresją. Piotr i Paweł stoją na pograniczu rzeźby wielkoskalowej i kameralnej, przeznaczonej do wnętrza. Postaci nie są multiplami odlanymi z jednej formy. Zbliża je ludzka skala, różnią detale. Jednak zostały połączone w parę przez swoje wiele mówiące imiona. Nie wiemy, czy intencją artystki było przywołanie pary najważniejszych apostołów chrześcijaństwa, czy prosta przenośnia odwołująca na zasadzie pars pro toto do idei zdublowania czy parzystości. Tak czy inaczej, same figury, jak i nadane im nazwy wywołują zaciekawienie, intrygują, skłaniają do wielorakich refleksji. Są wehikułem myśli, wyobraźni, satysfakcji estetycznej jaką przynosi kontakt z dziełem sztuki.
* * *
W kompozycji rzeźbiarskiej Piotr i Paweł faktura sylwetek nawiązuje do pomiętej, naznaczonej bruzdami tkaniny – juty, zaś podesty, na których stoją postaci, mają fakturę przypominającą drewno. Opracowując ekspresyjną powierzchnię postaci artystka zastosowała różne rozwiązania fakturalne: faktury gładkie, ale i sugerujące splot włókien oraz słoje drewna. O rzeźbiarskiej ekspresji prac artystki tak pisał Mariusz Hermansdorfer: Abakanowicz odrzuca wszystko co piękne, dekoracyjne, co ubiera, kamufluje. Zdziera warstwa po warstwie, jakby ściągała skórę z człowieka. Zostaje tylko to, co niezbędne, co – być może – jedynie prawdziwe.
Kompozycja jest przykładem realizacji typowych dla Magdaleny Abakanowicz – figur poddanych rzeźbiarskiej syntezie, uproszczonych, pozbawionych detali, co ma wskazywać na dehumanizację człowieka i utratę cech indywidualnych. Rzeźby nawiązują, być może, do postaci apostołów św. Piotra i św. Pawła, mężczyzn poddanych ciężkim próbom i cierpieniom. Według takiej interpretacji, figury te mogą symbolizować ludzką wytrwałość w dążeniu do celu.
♣ do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczona opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite).
Magdalena Abakanowicz (Falenty k. Warszawy 20 VI 1930 - Warszawa 20. IV 2017) studiowała w Gdańsku (1949-1950) i w warszawskiej ASP (1950-1954). Wykładała w PWSSP w Poznaniu (1965-1990). Od pocz. lat 60. zajmowała się tkaniną unikatową, tworząc autorskie formy przestrzenne, nazwane od jej nazwiska „abakanami“. W 1965 zdobyła Złoty Medal na II Międzynarodowym Biennale Tkaniny w Sao Paulo. W latach 70. zaczęła tworzyć cykle figuralne z juty utwardzanej żywicą: „Alteracje“ (od 1974), „Plecy“ (1976-80), „Embriologia“ (1978-80), "Tłumy" (od 1986). Od lat 80. artystka uprawia rzeźbę plenerową, używając drewna, gliny, kamienia i odlewów (grupy „Tłum“, „Katharsis“ w prywatnej kolekcji we Włoszech, „Negev“ - 7 kolosalnych kamiennych kół w parku Israel Museum w Jerozolimie). W 1987 zaczęła pracę nad „Grami wojennymi“, wielkimi formami przypominającymi pociski, konstruowanymi z naturalnego drewna i żelaza. Od 1991 rozwija koncepcję „architektury arborealnej“, pierwotnie projektowanej jako przedłużenie osi La Defense w Paryżu, którą propaguje jako rozwiązanie problemów wielkich aglomeracji. Uczestniczyła w najważniejszych przeglądach sztuki współczesnej, jak Biennale w Sao Paulo (1965, 1979), Biennale w Wenecji (1968, 1980) i in. Jest laureatką wielu polskich i zagranicznych nagród.
