drzeworyt barwny, tusz, papier, 27x40,5 cm, sygnatura artysty, na marginesie oznaczenie wydawnictwa, drobne plamki foxingu
Drzeworyt ten pochodzi z ostatniej, niedokończonej serii Hokusaia i przedstawia podróżników przejeżdżających przez wioskę o świcie. Na pierwszym planie grupa półnagich mężczyzn pędzi górską ścieżką w kierunku wsi, niosąc lektykę. Obok dwóch tragarzy niesie stosy towarów, a jeden z nich zatrzymuje się na chwilę, aby zawiązać but. W oddali grupa postaci powoli przemieszcza się ścieżką, a za odległymi drzewami widoczna jest czerwona poświata. Wiersz został zapisany w kartuszu w prawym górnym rogu wraz z tytułem serii (tłumaczenie angielskie autorstwa Petera Morse'a):
Chociaż doskonale wiem,
Że noc znów nadejdzie,
Nawet gdy dzień się rozbłyśnie;
Jednak w rzeczywistości nienawidzę widoku
Świtu nadchodzącego poranka.
Hokusai Katsushika, znany głównie pod imieniem Hokusai (ur. 31 października 1760 w Edo (obecnie Tokio), zm. 10 maja 1849 tamże) – jeden z najwybitniejszych i najpłodniejszych japońskich malarzy i twórców barwnych drzeworytów w stylu ukiyo-e. Nazwisko Katsushika Hokusai jest znane na całym świecie, ale był to pseudonim, którego artysta używał zamiast swojego prawdziwego nazwiska, które brzmiało Kawamura Tetsuzo. Podpisując dzieła posługiwał się wieloma (co najmniej trzydziestoma) pseudonimami, m.in. Shunrō, Sōri, Taito, Manji. Chociaż nie jest jasne, dlaczego zmieniał swoje nazwisko, niektórzy badacze uważają, że że miało to na celu sprawdzenie jego talentu oraz zwiększenie sprzedaży.
Już od najmłodszych lat Hokusai pasjonował się rysowaniem. Uczył się w pracowni Katsukawy Shunsho. Zasłynął jako niezwykle płodny artysta, świetny rysownik, pejzażysta, ilustrator i karykaturzysta. W swych obrazach zaludnionych najczęściej mnóstwem postaci, odtwarzał ówczesną Japonię. Malował m.in. kwiaty, żółwie, bażanty, koguty, sto poematów, mosty i kaskady. Namówiony przez swoich uczniów wydał 15 tomów szkiców i rysunków pt. Manga (1814). Jego dzieła wywarły głęboki wpływ na impresjonistów europejskich takich jak Claude Monet i innych. Jego najbardziej znanym dziełem jest cykl drzeworytów ukiyo-e pt. 36 widoków na górę Fudżi, który powstał w latach 1826–1833 w okresie Taito. Oprócz obrazów i rysunków, stworzył ilustracje do ponad 500 książek, z których część sam napisał. Około 1820 r., gdy Katsushika Hokusai miał ponad 60 lat, przyjął imię Iitsu. Około 1830 publikował ponadczasowe drzeworytnicze arcydzieło „Trzydzieści sześć widoków góry Fuji”. Początkowo seria składała się z 36 odbitek, jak sugeruje tytuł. Jednak została ona tak dobrze przyjęta, że później dodano 10 kolejnych drzeworytów. Te znakomite prace przedstawiają siłę i majestat natury, ukazując jednocześnie miejsce człowieka w stosunku do otaczającego go świata. Hokusai zmarł w wieku 90 lat, co w jego czasach było uważane za wyjątkowo długowieczne. Do końca zajmował się twórczością artystyczna. Mówi się, że w ciągu życia stworzył aż 30 000 dzieł. Wpływ dzieł Hokusaia był tak istotny na kulturę światową, że jego nazwisko znalazło się na liście „The LIFE Millennium” - 100 najważniejszych wydarzeń i osób z ostatnich 1000 lat, opublikowanej w 1988 roku przez amerykański magazyn Life.
Drzeworyty ukiyo-e były drukowane kilka razy od okresu Edo, zawsze przy użyciu tradycyjnej metody. Oedo Mokuhansha to szanowany tokijski wydawca, u którego, podobnie jak w wielu tradycyjnych firmach, rzemiosło druku drzeworytniczego było przekazywane z pokolenia na pokolenie. W latach 50. XX w., w czasie odrodzenia zainteresowania ukiyo-e, Mokuhansha wydał ponownie prace Hokusaia w doskonałej kolorystyce i z zachowaniem wszelkich prawideł sztuki drzeworytniczej. Każda z nich posiada opisanie wydawcy na marginesie.
