NITRAT Pl Z-dy Chemiczne, akcja I emisji złotowej na 100 zł z 1928 r.
Egz. kolekcjonerski.
Zakłady Chemiczne "Nitrat" powstały w 1921r. z inicjatywy SA Zakładów Amunicyjnych "Pocisk" oraz Tomaszowskiej Fabryki Sztucznego Jedwabiu w celu dostawy materiałów wybuchowych i w wykonaniu umowy z rządem oraz dla dostaw ich dla przemysłu i górnictwa.
Akcjonariusze "Pocisku" mieli prawo poboru akcji nowej spółki w proporcji 1:1 i po cenie 550 marek, dalsze akcje mogli nabyć po cenie 650 marek. Początkowy kapitał wyniósł 200 000 000 marek - 400 000 akcji po 500 marek. Zgłaszający musieli przedpłacić zaliczkę w wysokości 150 marek za 1 akcje w terminie do dnia 25.01.1921r. W celu budowy fabryki został zakupiony majątek Niewiadów o powierzchni 30 włók w powiecie Brzezińskim w woj. Łódzkim, stacja kolejowa Ujazd (zbudowano bocznicę do fabryki). Fabryka została wyposażona we własną centralę elektryczną oraz jedyną w Polsce instalację do wyroby trotylu. W 1923 r. pod kierunkiem specjalistów włoskich rozpoczęto próbną produkcję. Już na początku 1924 r. produkcję prowadzono samodzielnie.
W 1921 r. nastąpiła druga emisja akcji do wysokości kapitału 300 000 000 marek.
W późniejszym okresie firma zmieniła nazwę na Polskie Zakłady Chemiczne "Nitrat" SA.
Produkowano materiały wybuchowe - trotyl, dwutol, nitrozwiązki, a także superfosfaty.
Zgodnie z tekstem na akcji II emisji - I emisja wynosiła 600 000 akcji po 500 marek, a II emisja również
600 000 akcji po 500 marek, łącznie zatem po II emisji kapitał wynosił 600 000 000 marek i dzielił się
na 1 200 000 akcji po 500 marek każda. Akcje były na okaziciela i imienne. Każde 80 akcji na okaziciela dawało 1 głos na WZA, również 10 akcji imiennych dawało 1 głos - jednakże nikt nie mógł mieć więcej niż 10 % głosów na WZA.
W 1928 r. kapitał wynosił 2 000 000 złotych i był podzielony na 18 000 akcji na okaziciela oraz 2 000 akcji imiennych po 100 zł. Wartość sprzedaży wynosiła 3, 1 mln zł. Fabryka znajdowała się w dalszym ciągu w Niewiadowie, poczta Ujazd w woj. łódzkim, a zarząd w Warszawie, ul. Mińska 25.
Dopiero w 1929 r. opublikowano w MP nr. 133 zmianę wartości nominalnej jednej akcji z 25 zł na 100 zł. W jaki sposób przeprowadzono to technicznie - nie zostało podane.
Firma posiadała majątek ziemski 500 ha. Akcje były notowane na giełdzie we Lwowie.
Firmą zaprzyjaźnioną była Belgijska Spółka Akcyjna Zakłady Przemysłowe "Boryszew" w Warszawie (wcześniejsza nazwa: Soie Artificielle de Sokchatheff), w obu firmach zarząd i dyrekcja w 1938 r. składały się z tych samych osób (m.inn. Piotr Drzewiecki, Leopold Wellisz, Gustaw Wertheim).
W 1937 r. kapitał zakładowy wynosił 3 800 000 zł w akcjach jw., lecz po 190 zł. W latach 1925-1936 firma dawała od 2 do 5 % dywidendy.
W 1921 r. ciekawie prezentowały się zasady gospodarowania osiągniętym zyskiem. Mianowicie:
- 5 % zysku potrącano na kapitał zapasowy
- 5 % wartości nieruchomości oraz 10 % wartości ruchomości potrącało się na
kapitał amortyzacyjny
- 5 % wartości kapitału zakładowego wypłacano jako dywidendę akcjonariuszom -
a z pozostałości zysku:
- 10 % na dywidendę od świadectw założycielskich
- 15 % na dodatkowe wynagrodzenie Rady i Zarządu
- 10 % na wynagrodzenia (dodatkowe) pracowników spółki
- dopiero resztę na dodatkową dywidendę dla akcjonariuszy
