Autor: KRASZEWSKI J.[ózef] I.[gnacy]
Tytuł: Banita (czasy Batorego), 1-3 komplet [w 1 wol.]
- Miejsce wydania: Kraków
- Rok wydania: 1885
- Wydawnictwo: Nakład Spółki wydawniczej księgarzy w Warszawie. Gebethner i Wolff/Michał Glucksberg/Maurycy Orgelbrand/G. Sennewald
- Liczba stron: 200; 214; 215
- Ilustracje, mapy: ---
- Wymiar: 18 cm
- Oprawa: twarda półskórek z epoki, złocenia na grzbiecie, ozdobne wyklejki, marmoryzowane brzegi kart
- Stan: przetarcia oprawy
- ISBN: ---
Opis:
Wydanie 1. Powieść historyczna należąca do cyklu Dzieje Polski (t. 22).
Jej pierwsze wydanie w trzech tomach ukazało się w następnym roku w Krakowie. Po śmierci autora wielokrotnie wznawiana. Rękopis przechowywany w zbiorach Biblioteki Narodowej nie ocalał, zniszczony w trakcie działań wojennych.
Dedykowana Aleksandrowi Krausharowi, napisana w Dreźnie przez autora oskarżonego przez Niemców w procesie politycznym, należy do czterech wyróżniających się powieści z tego schyłkowego okresu jego twórczości. W jej całokształcie zaliczana też do wybitniejszych powieści historycznych Kraszewskiego ze względu na wykazaną erudycję (w bogactwie zawartych faktów politycznych i obyczajowych), talent twórczy oraz pomysł pasjonującej fabuły.
Surowe i przywracające ład w Rzeczypospolitej rządy Stefana Batorego ukazane są na tle sensacyjnej historii awanturnika, warchoła i banity Samuela Zborowskiego. Odnoszący sukcesy w wojnach z Moskwą król pragnie w kraju przede wszystkim wzmocnić osłabioną władzę królewską, opierając się głównie na „ludziach nowych”. Wśród nich do szczególnie wysokich godności kanclerza i hetmana dochodzi Jan Zamoyski, który jako prawa ręka władcy staje się drugą osobą w państwie. Działania i reformatorskie plany Batorego i Zamoyskiego sprzeczne są jednak z interesami części magnaterii i przedstawicieli starych rodów. W tych okolicznościach narasta niebezpieczna opozycja antykrólewska, której ton nadaje możny ród wielkopolski – rodzina Zborowskich. Ich knowania, próby dokonania zamachu na króla i kanclerza oraz nieustanne wyzwania rzucane rządom prawa doprowadzają do schwytania wichrzącego banity i wydania odstraszającego wyroku śmierci na Zborowskiego.
Rzadkie!