(GOŚLICKI Wawrzyniec Grzymała). Goslicii Laurentii Grimalii, De optimo senatore libri duo.

De optimo senatore libri duo. 

In quibus Magistratuum officia, ciuium vita beata, Rerumpub. foelicitas explicantur. Opus plane aureum, summorum Philosophorum et Legislatorum doctrina refertum, omnibus Respu. rite admininistrare cupientibus, non modo utile, sed apprime necessarium. Accessit locuples rerum toto Opere memorabilium Index. (Wyd. 1). Venetiis 1568.  Apud Jordanum Zilettum. (20,5 x 15 cm), k. [4], k. 83, [5], opr. perg. z epoki.
(Estr. T. 17). Dedykacja dla króla Zygmunta Augusta.  Wawrzyniec Goślicki (1530-1607), sekretarz Zygmunta Augusta i Stefana Batorego, w 1568 roku opublikował w Wenecji dzieło swojego życia - "De optimo senatore libri duo", w którym przedstawił ustrój Rzeczypospolitej jako wzorzec państwa praworządnego. Senator doskonały to wzorowy mąż stanu, orientujący się w zasadach polityki, ekonomiki, znający ustawy i konstytucję własnego państwa i ustrój prawny innych narodów. W dziele tym Goślicki wyraził także pogląd o odpowiedzialności monarchy za swe czyny, podkreślał rolę senatu jako czynnika utrzymania równowagi politycznej między królem a szlachtą. Dzieło przeznaczone dla czytelników zachodnioeuropejskich zyskało sobie wielką popularność, doczekało się m.in. aż trzech różnych przekładów angielskich (w czasach Elżbiety I i Jakuba I), i ze zrozumiałych względów uległo konfiskacie i spaleniu. Można wszak w "Senatorze doskonałym" znaleźć tezy o służebnej wobec poddanych roli króla, o prawie oporu wobec tyranów, a także o tym, że wszyscy obywatele rodzą się równi i mają równe prawa. Mimo to Goślicki cieszył się w Anglii ogromną popularnością. Wspierający absolutyzm Elżbiety I Szekspir zainspirowany "Senatorem doskonałym" nadał w „Hamlecie" negatywnej postaci królewskiego doradcy charakterystyczne imię Poloniusz.  W 1733 r. ukazał się przekład Williama Oldiswortha, który był znany "ojcom założycielom" Stanów Zjednoczonych Ameryki, w szczególności Thomasowi Jeffersonowi - niektóre tezy "Deklaracji Niepodległości"  są niemal żywcem wyjęte z "Senatora doskonałego". Przez współczesnych traktat ten uważany był za nową zdobycz teorii politycznej, był sztandarowym przykładem piśmiennictwa republikańskiego. Exlibris na wewn. stronie okładki "Nordkirchen". Oprawa pergaminowa z otarciami, zabrudzeniami i in. niew. uszkodzeniami, ślady po troczkach.  Karty ze śladami niew. zaplam. i zabrudz., brak przedniej i tylnej wyklejki. Stan więcej jak dobry.  Bardzo ważne dzieło w kulturze europejskiej i niezwykle rzadkie.
(Lit. m.in.:  Barwicka-Tylek I., Malczewski J.- Historia myśli ustrojowej i społecznej. Warszawa 2009).

Tłumaczenie tytułu: "O doskonałym senatorze księgi dwie. W których dostojników obowiązki, szczęśliwy żywot obywateli, a Rzeczpospolitych powodzenie i dobrobyt są wystawione. Dzieło prawie złote, Najwyższych filozofów i ustawodawców nauką wypełnione, a dla wszystkich pragnących dobrze Rzeczpospolitą kierować nie tylko pożyteczne, lecz wprost konieczne".