Tadeusz Ajdukiewicz (1852-1916), Portret damy z medalionem, ok. 1880

Tadeusz Ajdukiewicz (Wieliczka 1852–1916)
Portret damy z medalionem, ok. 1880
Olej na płótnie (podwójne płótno)
Sygnowany l.d.: Tadeusz Ajdukiewicz
Wymiary: 68 × 55 cm, 78,5 x 65,5 cm
Rama: współczesna, drewniana.
Stan zachowania: bardzo dobry; widoczne miejscowe spękania i drobne retusze; płótno lekko pofalowane w górnej partii.

Kameralny, realistyczny portret nieznanej damy ukazanej na ciemnym, neutralnym tle. Modelka zwrócona jest lekko w trzech czwartych, z delikatnym, łagodnym uśmiechem i spokojnym spojrzeniem skierowanym w stronę widza. Uwagę przykuwa finezyjnie oddany naszyjnik z owalnym medalionem – detalu o dużej wartości estetycznej i symbolicznej, być może zawierającego miniaturowy wizerunek. Artysta z wielką precyzją ukazał fakturę materiałów: miękkość aksamitu sukni, koronkowy brzeg kołnierza oraz lśnienie złota. Malarska technika zdradza wysoki kunszt warsztatowy, typowy dla Ajdukiewicza w dojrzałym okresie jego twórczości.
Obraz ten można sytuować stylistycznie w kręgu portretów powstających w latach 70. i 80. XIX wieku – okresie, kiedy artysta z powodzeniem rozwijał swoją karierę w Warszawie, Wiedniu i innych europejskich ośrodkach.

Tadeusz Ajdukiewicz – jeden z najwybitniejszych polskich portrecistów i malarzy scen batalistycznych XIX wieku. Urodził się w Wieliczce w 1852 lub 1853 roku. Studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie (od 1868), a następnie w Akademiach w Wiedniu i Monachium.
Odbył liczne podróże artystyczne m.in. do Konstantynopola, Egiptu, Syrii, na Bałkany i do Rosji. W 1879 roku tworzył portrety znanych śpiewaczek i aktorek warszawskich, a od lat 80. działał aktywnie w Wiedniu i Londynie, gdzie zdobył prestiż jako malarz arystokracji.
W 1893 roku wykonał portret księcia Walii, późniejszego króla Edwarda VII. Jego twórczość łączyła akademicki realizm z zamiłowaniem do detalu, zwłaszcza w malarstwie portretowym, militarnym i orientalnym. Zginął w Krakowie w 1916 roku.
Dzieła Ajdukiewicza znajdują się w zbiorach m.in. Muzeum Narodowego w Krakowie, Lwowie, Warszawie i we Lwowie, a także w wielu prywatnych kolekcjach w kraju i za granicą.