Kazimierz Mikulski, BOGINI NOCY I PTAKÓW, 1978

75,0 x 60,0cm - olej, płótno

sygn. na odwr.: Bogini nocy i ptaków | Agnieszce Balzak 79 | KMikulski | Kraków 1978

na g. listwie krosna napis flamastrem: 60 x 75 | Hucisko

 

Obraz wystawiany, reprodukowany i opisany:

– Kazimierz Mikulski malarstwo, rysunek, collage, wystawa: BWA Łódź IV – V 1987, Galeria Współczesna Toruń VII 1987, Arsenał Poznań VIII – IX 1987, BWA Płock X 1987, Salon Sztuki Współczesnej Bydgoszcz XII 1987, Galeria Awangarda Wrocław I 1988, s. nlb, kat. poz. 169 il. cz.-b.;

– Kazimierz Mikulski Malarstwo (katalog wystawy), Galeria Sztuki Piano Nobile, Kraków II – III 1993, nr kat. 19, s. nlb.;

– Kazimierz Mikulski. Malarstwo (wstęp Jerzy Madeyski), Desa Unicum, Warszawa 2000, s. 65, il. barwna.

 

Kazimierz Mikulski, w krakowskich kręgach artystycznych nazywany „Balzakiem“, przez dziesięciolecia pozostawał wierny raz wypracowanej i jasno określonej poetyce twórczości. Była to baśniowa, na pierwszy rzut oka rozpoznawalna formuła malarska, która wykształciła się pod wpływem wieloletniej współpracy z Teatrem „Groteska“ w Krakowie. Z niezmiennego repertuaru motywów – pięknych dziewcząt-lalek, kotów, księżyca w pełni, ptaków, owadów, czy drzew – artysta konstruował uporządkowany, wyimaginowany świat przypominający teatralną inscenizację. Malarstwo to jest jednocześnie przepełnione atmosferą cudowności jak i perfekcyjne pod kątem odwzorowania postaci i przedmiotów. Obrazy są zorganizowane na sposób niemal geometryczny z precyzyjnie wykreślonych form, starannie wkomponowanych w umowną przestrzeń płótna. Klarowność kolorów i kształtów pełni nie tylko rolę estetyzującą, ale zdaje się też potęgować liryczny nastrój i tajemnicę, jaką kryje surrealna sceneria. Zespół tych cech można odnaleźć w prezentowanej w katalogu Bogini nocy i ptaków z 1978 roku. Na tle turkusowego, rozrzedzonego plamami bladego błękitu nieba stoi – zastygła niczym w filmowym kadrze – ujęta z profilu, kobieca postać. To bogini o głowie kruka – symbolu ciemności i nocy, „pani“ wszelkich ptasich stworzeń. Strojna w bransoletki i pomalowane paznokcie-szpony, eksponuje idealną, krągłą pierś, będąc uosobieniem odrealnionego, wysublimowanego erotyzmu. Podziwiając urodę bóstwa i próbując odczytać znaczenie tego intrygującego portretu, wkraczamy do zaczarowanej Balzakowej krainy. Tak scharakteryzowała go Marta Stebnicka: Tam jest tyle poezji, magii, teatru – to działa jak takie tabletki zrzucane z nieba, rozweselające i uspokajające. Każdy artysta powinien złagodzić coś z nieszczęść i rozpaczy tego świata. I on należy do takich, którzy łagodzą, przenoszą nas w trochę inną rzeczywistość. To jest wspaniałe – jak dobrze, że są tacy artyści (K. Czerni, Rezerwat sztuki, Tropami artystów polskich XX wieku, Kraków 2000, s. 77). W odróżnieniu od wcześniejszych podobnych przedstawień w „naszym“ obrazie można dostrzec pewne drobne zmiany w ikonografii uniwersum Mikulskiego typowe dla lat 70. Należą do nich: karykaturalnie rozrośnięta dłoń, niesforna kępa kwietnej trawy, czy wskazujący na nocną porę księżyc. Zaburzając nieskalaną harmonię „słonecznych“ scen z udziałem kobiet-ideałów i filuternych zwierzątek, wprowadzają nową wartość: niepozbawiony humoru ton ironii i niepokoju. Tym samym kusząca atrakcyjną warstwą wizualną Bogini nocy i ptaków może się też stać przyczynkiem do pogłębionych interpretacji.

 

♣ do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczona opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite).

Kazimierz Mikulski (Kraków 1918 - Kraków 1998) rozpoczął studia malarskie przed II wojną światową w ASP w Krakowie, kontynuował je w latach 1939-1940 pod kierunkiem prof. Fryderyka Pautscha w Kunstgewerbeschule, powstałej za okupacji w miejsce Akademii. Po wojnie ukończył dwuletnie studia aktorskie w Studio Dramatycznym przy Starym Teatrze w Krakowie i do 1948 pracował jako aktor. Jednocześnie w 1945 ukończył Warsztat Filmowy Młodych. W latach 1948-1979 był kierownikiem plastycznym i scenografem Teatru Groteska w Krakowie, dla którego projektował lalki, kostiumy, dekoracje itp. Równolegle cały czas zajmował się malarstwem i działalnością w kręgu Tadeusza Kantora, zrazu jako członek Gru-py Młodych Plastyków, a od 1957 w Grupie Krakowskiej, której był współzałożycielem i prezesem w latach 1965-1967. Był też członkiem zespołu teatru Cricot 2, grał m.in. w spektaklach Kurka wodna, Nadobnisie i koczkodany, Umarła klasa oraz we własnej sztuce Cyrk. W swych obrazach z drugiej poł. lat 40. artysta przedstawiał lekkie, linearne formy unoszące się w pustych przestrzeniach. Było to malarstwo zarazem surrealistyczne i abstrakcyjne. Lecz już ok. 1950 zaczął malować w charaktery-styczny dlań sposób - odrzucając abstrakcję, prezentował niezliczone warianty i układy kilku ulubionych motywów (głowa lub postać kobiety-lalki, koty, motyle).