Wojciech WEISS (1875-1950), Bzy w wazonie, ok. 1900

pastel, papier żeberkowy; 53,5 x 43,5 cm (w świetle oprawy);
sygn. l. d.: WW (ołówkiem);
na odwrocie owalny stempel z napisem wokół: ZE ZBIORU DZIEŁ WOJCIECHA WEISSA. DOM ARTYSTY z faksymile artysty pośrodku; poniżej nr 225.

Wyciszenie kompozycji, spokój i wyczuwalna zaduma tego dzieła doskonale wpisują się w nastroje dekadentyzmu końca wieku. Artysta zastosował tu efekt sfumato, rozmywając kontury, tworząc łagodne przejścia między poszczególnymi planami. Wyczuwamy nostalgię jakże typową dla dzieł symbolistów z tego okresu. Spoglądając na ten bukiet kwiatów, nasuwa się pytanie, czy ma on jakiś głębszy wymiar symboliczny. Twórcy Młodej Polski zawsze starali się w swych dziełach sugerować treści głębiej ukryte, dostępne jedynie dla wtajemniczonych. Jak wiemy kwiaty bzu symbolizują młodzieńczą miłość i subtelność uczucia. Być może, artysta zawarł w tym dziele jakiś pierwiastek autobiograficzny.
Spoglądając na pastel, warto zwrócić uwagę na kompozycję, która mimo przytłumionej kolorystyki posiada pewną cechę sztuki japońskiej, którą stosowało wielu artystów. Otóż linia brzegu stołu ukształtowana jest diagonalnie - nowatorsko jak na tamte czasy. W tym miejscu należałoby wspomnieć o wystawie w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha ukazującej inspiracje sztuką Dalekiego Wschodu w twórczości Weissa i o prezentowanych tam licznych pastelach.