Erna ROSENSTEIN (1913-2004), Zaklęci w kamienie

tempera, olej, piórko, tusz, tektura, 46,50 x 34 cm;
sygn. l. d.: E. Rosenstein (tuszem); na odwrocie opis autorski „ZAKLĘCI / W KAMIENIE” (ołówkiem),
po prawej dedykacja (nieczytelna).

„Kreska rani powierzchnię,
która zaczyna świecić i mieć
kolor. Jakbym zadrapała. Kreska
jest przerwaniem pewnej ciągłości,
promieniuje jak rana. Jest
to wejście w głąb przestrzeni.
Rozdarcie. Istnieje, oczywiście,
także zewnętrzna powierzchnia
przestrzeni i jej kolor.
Erna Rosenstein
[za: Niespodziewane. Rysunek,
rzeźba, malarstwo. Erna Rosenstein
[katalog wystawy] rozmawiał Zbigniew
Taranienko], Centrum Sztuki Studio,
Warszawa, 1984, s. nlb.] Malarstwo Erny Rosenstein porównywane jest do prac
związanych z nurtem surrealizmu. Artystka, mimo że
mieszkała w Warszawie, była silnie związana z krakowskim
środowiskiem twórczym. Jako członek Grupy Krakowskiej
prezentowała swoje kompozycje w galerii Krzysztofory.
Jednocześnie wystawiała w warszawskiej galerii Krzywe
Koło. Wzięła również̇ udział w dwóch ważnych krakowskich
pokazach: I Wystawie Sztuki Nowoczesnej oraz wystawie
„Dziewięciu” zorganizowanej w 1955 roku. Łączyła ją silna
więź́ z Jonaszem Sternem. Lata wojny, pobyt we lwowskim
getcie i czas okupacji wywarły silny wpływ na artystkę̨.
Prace Erny Rosenstein są̨ nacechowane poetycznością̨. Niewielkich
rozmiarów deseczki czy prace na papierze, wykonane
w mieszanych technikach z elementami kolażu, często stanowiły
element większej kompozycji - instalacji. Podczas wystawy
zorganizowanej przez Centralne Biuro Wystaw Artystycznych
w Warszawie w 1967 roku, można było zobaczyć́ m.in. niewielkie
wyściełane pudełeczka, w których artystka zawiesiła obrazy,
szafę̨ pełną prac czy przestrzeń́ podzieloną ściankami na niewielkie
intymne strefy sprzyjające kontemplacji.
W 2014 roku w warszawskiej Królikarni (oddział Muzeum
Narodowego) odbyła się̨ wystawa będąca próbą̨ retrospektywy
pod tytułem „Nakładanie”. Równocześnie ukazała się̨ monografia
na temat artystki „Erna Rosenstein. Mogę̨ powtarzać́
tylko nieświadomie” opracowana przez Dorotę̨ Jarecką i Barbarę̨
Piwowarską. W 2021 i 2022 roku, w galerii Hauser & Wirth, odbyły się
dwie monograficzne wystawy artystki kolejno w Nowym Jorku
i Zurychu. Również w 2021-2022 roku dzieła Erny Rosenstein
można było podziwiać podczas wystawy Tate Modern w Londynie
i The Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku podczas
prezentacji „Surrealism Beyond Borders”.