Jan Berdyszak, OBSZAR KONCENTRUJĄCY V, 1975-1976

70,0 x 70,0cm - akryl, płótno naklejone na deskę, wycięcie

sygn. na odwr. g.: OBSZAR KONCENTRUJĄCY V., l.: JAN | BER | DYSZ | AK, obok znak strzałki w górę, p.: 1975 | 1976, obok znak strzałki w górę, d.: AKRYL

 

♣ do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczona opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite).

Jan Berdyszak (Zawory 1934 - Poznań 2014) studiował rzeźbę w PWSSP w Poznaniu w 1952-58, równolegle podejmując samodzielne próby malarskie i graficzne. Już od wczesnego okresu jego twórczość skupiała się na zagadnieniach przestrzeni. W cyklu „Koła podwójne“ (1962-64 i 1967-69) dokonał przełamania konwencji malarskiego prostokąta. Obrazy składały się z dwóch kół, zestawionych pionowo jedno nad drugim, pokrytych poruszonymi, kontrastowymi formami, które tworzyły prze-strzeń wewnętrzną w ramach kompozycji. Kolejnym etapem poszukiwań było wprowadzenie do obrazu przestrzeni rzeczywistej w postaci otworu wyciętego w płótnie. Od 1967 przestrzeń ingerująca w materię malowidła zyskała „uwolnienie“ przez fakt podziału obrazu na oddzielne części, które eksponowane były w różnych zestawieniach (symetrycznie, antytetycznie, prostopadle do siebie w narożniku sali itp.). O ile dotąd eksperymentom malarsko-przestrzennym Berdyszaka towarzyszyła grafika (gipsoryty, drzeworyty, zwłaszcza cykl „Kompozycje kół“), to w tym momencie malarstwo spotkało się z rzeźbą. Z tego samego okresu pochodzą wieloczęściowe, rozkładane, przewidziane do dowolnego zestawiania formy z barwnej, emaliowanej blachy. Od końca lat 60. powierzchnie malarskie Berdyszaka stały się płaskie, formy ostro zdefiniowane. Artysta podejmował próby transponowania na język wizualny pojęć otwartości, nieskończoności, potencjalności itp., zakorzenionych w myśli filozoficznej Wschodu. Jednocześnie w cyklu „Obszary koncentrujące“ (1973-80) proponował formy skłaniające widza do medytacji. Obiekty z szyb i pleksiglasu pn. „Przezroczyste“ (1970-78) był kontynuowany w instalacjach z lat 80. i 90. Od 1990 artysta tworzył cykl „Passe-partout“, realizowany w formie obiektów, instalacji, grafik i in. Są to obiekty powtarzające formę oprawy ryciny, lecz z pustym otworem eksponującym otoczenie. Twórczość Berdyszaka obejmuje także akcje efemeryczne, wielkie ilości szkiców rysunkowych oraz tekstów pisanych i wypowiadanych z okazji różnych spotkań, prelekcji, prezentacji itp. Od 1965 wykładał on w macierzystej uczelni (od 1996 ASP). Od początku równolegle z twórczością głównego nurtu uprawiał scenografię teatralną (współpracował m. in. z teatrem „Marcinek“ w Poznaniu).

Zmarł 18 września 2014