MALARZ NIEOKREŚLONY, XIX w., Katarzyna II

olej, płótno; 227 x 147 cm.

Oferowany obraz jest niezwykle udaną, wspaniale oddaną XIX-wieczną kopią „Portretu koronacyjnego Katarzyny II”, z lat 1763-1766, włoskiego malarza Stefano Torelli (olej, płótno; 244 x 178 cm; dzieło znajduje się w Państwowym Muzeum Rosyjskim w Petersburgu).

Katarzyna II Aleksiejewna Wielka (1729-1796) - urodzona jako Zofia Fryderyka Augusta, księżniczka anhalcka, żona wielkiego księcia, później cesarza rosyjskiego Piotra III; cesarzowa całej Rosji od 1762 do 1796. Do władzy doszła w wyniku zamachu pałacowego, który obalił z tronu jej niepopularnego męża Piotra III. Za panowania Katarzyny Wielkiej granice Imperium Rosyjskiego zostały znacznie rozszerzone na zachód (rozbiory Rzeczypospolitej) i na południe (aneksja Noworosji, Krymu, częściowo Kaukazu), a system administracji publicznej został zreformowany po raz pierwszy od czasów Piotra I. Kulturowo zaś Rosja w końcu stała się jednym z wielkich mocarstw europejskich, w znacznej mierze dzięki samej cesarzowej, która lubiła działalność literacką, kolekcjonowała arcydzieła malarstwa i korespondowała z francuskimi myślicielami. Katarzyna II uważana jest za jedną z najwybitniejszych władczyń Rosji.

Na obrazie przedstawiona jest w wielkiej cesarskiej koronie wykonanej przez słynnego nadwornego jubilera Jérémie Pauzié. Ubrana jest w białą satynową suknię z tkanymi złotem wizerunkami rosyjskiego godła państwowego (dwugłowego orła), na ramionach narzucony ma cesarski płaszcz. W lewej ręce trzyma królewskie jabłko, w prawej - berło, obok widoczny jest Order św. Andrzeja Pierwszego Powołanego Apostoła (nadawane od 1698 do 1917 najwyższe odznaczenie Imperium Rosyjskiego, obecnie order domowy byłej dynastii panującej Romanowów.). Na poduszce znajdują się trzy królewskie korony Imperium Rosyjskiego z czasów początku panowania Katarzyny II, które odpowiadają tytułowi cesarzowej - Kazań, Astrachań, Syberia.

Stefano Torelli (1712, Bolonia - 22.01.1780, St.Petersburg) - malarz włoski; mistrz malarstwa dekoracyjnego, kompozycji alegorycznych, a także portrecista. Studiował u swojego ojca F. Torellego w Bolonii i F. Solimeny w Neapolu. Od 1740 r. pracował w Dreźnie i Lubece na dworze elektora saskiego i króla polskiego Augusta III. W 1762 roku przybył do Rosji na zaproszenie Iwana Iwanowicza Szuwałowa - nazywanego powszechnie mecenasem rosyjskiego Oświecenia, m.in. założyciela Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Od 1 października 1762 do sierpnia 1768 Torelli był profesorem Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych, a od 1768 r. - nadwornym malarzem Katarzyny II. W latach 1765-1770 wykonywał malowidła sufitowe i obrazy dekoracyjne w Pałacu Chińskim i Pawilonie Kolejki Górskiej w Oranienbaum; pracował także w Pałacu Zimowym i Marmurowym w Sankt Petersburgu oraz Pałacu Katarzyny w Carskim Siole.