Igor Mitoraj, TORSO ALATO, 1985

185,0 x 57,0cm - brąz patynowany

83 x 57 x 27 cm (185 cm wraz z postumentem)
sygn. p.d.: MITORAJ
obok znak odlewni (Fonderia Tesconi) w Pietrasanta i nakład: E.A. II/III

 

Pochodzenie:

– Kolekcja prywatna, Mediolan.

– Il Ponte Casa D’aste Srl, aukcja 29 XI 2022, poz. 26.

– PolswissArt, Aukcja rzeźby..., 19 IX 2023, poz. 35.

– Omenaa Foundation, Wielka Aukcja Charytatywna Top Charity 2024, 8 VI 2024, poz. 7.

– Kolekcja prywatna, Warszawa.

 

Rzeźba opisana i reprodukowana:

– Claudio Malberti, Igor Mitoraj. Sculptures 1976- 1986, Art-Objet, Paryż 1986, s. nlb. il. 17 (barwna);

– Mitoraj. Urok Gorgony, red. Witold Dobrowolski, Warszawa 2003, s. 80 (opis), s. 81 (repr. barwna).

 

Torso alato (Tors skrzydlaty) to jedna z najbardziej znanych rzeźb Igora Mitoraja. Zawiera w sobie najistotniejsze cechy jego sztuki – połączenie elementów antycznych i chrześcijańskich z niepokojącymi akcentami współczesności. Posąg uformowany został według najlepszych zasad klasycznej rzeźby grecko-rzymskiej (i jak większość zabytków antyku pozbawiony jest głowy i kończyn, co tylko podkreśla doskonały kształt torsu). Uzupełnia go para anielskich skrzydeł, umocowana jednak nie na plecach, lecz trzymana (nieistniejącą ręką) z boku. Ten gest nie wyczerpuje „współczesnych“ akcentów rzeźby. Pojawiające się na torsie prostokątne pola, jakby wycięte w skórze, odczytywać można jako metaforę znakowania, etykietowania czy piętnowania, szerzej – uprzedmiotowienia człowieka. Podobnymi „etykietami“ artysta znakował większość swych rzeźb, co świadczy o wadze, jaką przywiązywał do tego szczegółu.

Sam artysta tak tłumaczył znaczenie tych fragmentów w swoich rzeźbach: Film mnie pociąga i fascynuje od bardzo dawna. (...) W moich torsach, popiersiach czy wazach pojawiają się głębokie, prostokątne wybicia, okna. To także filmowy trop, obnażający ukrytą chęć kadrowania, przybliżenia jednego z aspektów rzeźby do formy stopklatki (Igor Mitoraj, Constanzo Constantini, Blask kamienia [Luhnítes], tłum. S. Kasprzysiak, Kraków 2003, s. 32).

W 2001 roku Mitoraj wykonał replikę rzeźby (Torso alato nero), odkuwając ją w czarnym marmurze w wersji nieznacznie powiększonej i ze zmienionymi detalami.

Torso alato znajduje się w grupie rzeźb, które artysta powiększył i przeznaczył do ekspozycji w otwartej przestrzeni (ich przegląd – patrz https://www.igormitoraj.com/en/monumental-works). Jako blisko 3-metrowy pomnik Torso alato grande (2000) stoi na placu miejskim w Greve in Chianti we Włoszech.

Motyw torsu ze skrzydłami jest w sztuce Mitoraja dużo bardziej rozbudowany i łączy się, co naturalne, z tematem Ikara. Pełnopostaciowy Ikar skrzydlaty (Ikaro alato) z 2000 r. – stoi m.in. przed Centrum Olimpijskim na Wybrzeżu Gdyńskim w Warszawie. Ma również swoją leżącą wersję (Ikar niebieski, 2013). Dwa skrzydlate popiersia zdobią brązowe drzwi do kościoła Matki Bożej Łaskawej w Warszawie (2006). Wyrywkowo podane tu przykłady świadczą o tym, iż motyw i ujęcie Torsu skrzydlatego z 1985 roku sam artysta przyjął za wzór dla swych kolejnych rzeźb, zarówno plenerowych, jak kameralnych.

 

♣ do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczona opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite).

 

 

 

Igor Mitoraj (ur. Oederan, Niemcy 26 III 1944, Paryż, 06 X 2014) ukończył liceum plastyczne w Bielsku-Białej, następnie studiował malarstwo w ASP w Krakowie, m.in. u Tadeusza Kantora (1967-1968). W 1968 wyjechał z Polski. Przez kolejne dwa lata kontynuował studia w Ecole Nationale des Beaux-Arts w Paryżu. W połowie lat 70. poświęcił się rzeźbie, tworząc zrazu kameralne głowy, torsy itp. w charakterystycznych zawojach czy bandażach. Pokazał je na pierwszej wystawie indywidualnej w 1976 w Paryżu, która przyniosła mu sukces u publiczności i marszandów. Dalsze lata swej kariery artysta dzieli między Paryż i okolice Carrary we Włoszech. Pracuje w klasycznych technikach (rzeźba w kamieniu i brązie), tworząc zarówno rzeźbę kameralną, jak monumentalną. W swej sztuce odwołuje się do tradycji antyku, traktując jego spuściznę jako relikty złotego wieku kultury i wiecznotrwałe wzory. Wyrazem tej świadomości jest nie tylko wybór rzeźby jako głównego środka wyrazu (poza nią artysta wykonuje tylko rysunki), ale też nawiązywanie do kanonu piękna i dążenie do harmonii w tematyce i opracowaniu rzeźb, wreszcie - dbałość o warsztat i czysto techniczną doskonałość prac. Artystę, znanego i cenionego za granicą, w Polsce przypomniała wystawa „Jesteśmy“ w 1990, po której przyszły dalsze prezentacje indywidualne i na wystawach zbiorowych, jak „Ars Erotica“ w warszawskim i „To lubię“ w krakowskim Muzeum Narodowym (1994 i 1996).