Józef Pankiewicz (1866 Lublin - 1940 La Ciotat, Francja), "Saint-Tropez" ("Pejzaż z Saint-Tropez"), 1922

Pochodzenie
własność artysty

Ministre de I'Instruction Publique et des Beaux-Arts, Paryż (zakupiony po wystawie w Galerie Bernheim Jeune 17 lipca 1922 przez Fond national d'art contemporain w Paryżu, nr inw. Fnac 7978)

Izba Adwokacka Sądu Apelacyjnego, Paryż (zdeponowany w 1923; wystawiany m.in. w Musée du Luxembourg w Paryżu)
kolekcja prywatna, Francja

Beaussant-Lefèvre, Paryż, marzec 1993

kolekcja prywatna, Polska

Agra Art, marzec 2002

kolekcja prywatna, Polska

Wystawiany
Wystawa prac prof. Józefa Pankiewicza, Salon Sztuki Czesława Garlińskiego, Warszawa, lipiec 1924
Wystawa obrazów prof. Pankiewicza, Kislinga, Haydena, Hryńkowskiego, Rubczaka, Zawadowskiego oraz rzeźb prof. Dunikowskiego, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych, Kraków, kwiecień 1924

Exposition Joseph Pankiewicz, Galerie Bernheim Jeune w Paryżu, 22 czerwca - 5 lipca 1922

Literatura
Ewa Bobrowska-Jakubowska, Paryskie ślady Józefa Pankiewicza, „Rocznik Zakładu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego” 1995, t. 4, s. 61 (wzmiankowany)

Józef Pankiewicz. Życie i dzieło. Artyście w 140. rocznicę urodzin, katalog wystawy, oprac. Elżbieta Charazińska, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2006, s. 123, poz. I/288 (jako „Pejzaż z Saint-Tropez”; zaginiony)
Alfred Ligocki, Józef Pankiewicz, Warszawa 1973, s. 45 (wzmiankowany)
Jadwiga Dmochowska, W kręgu Pankiewicza. Wspomnienia i listy 1906-1940, Kraków 1963, s. 180 i 186
Katalog prac prof. Józefa Pankiewicza, wstęp Mieczysław Treter, Salon Sztuk Czesława Garlińskiego w Warszawie, Warszawa 1924, s. 12
Katalog wystawy obrazów prof. Pankiewicza, Kislinga, Haydena, Hryńkowskiego, Rubczaka, Zawadowskiego oraz rzeźb prof. Dunikowskiego, wstęp Stefan Oderfeld, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, Kraków 1924, s. nlb. (1, il.), nr kat.(?)

Antoni Potocki, Józef Pankiewicz, „Sztuki Piękne” 1924/1925, R. I, s. 55 (il. jako „Saint-Tropez”)
M. Dąbrowski, Józef Pankiewicz, „Ilustrowany Kuryer Codzienny” 1923, nr 59
Edward Woroniecki, Z wystaw polskich w Paryżu. Wystawa J. Pankiewicza w Bernheim Jeune, „Świat” 1922, nr 35, s. 5 (il. jako „Pejzaż”)
Exposition Joseph Pankiewicz, katalog wystawy, wstęp Félix Fénéon, Galerie Bernheim Jeune, Paris 1922, s. 4, nr kat. 13 lub s. 6, nr kat. 42 (jako „Saint-Tropez”)

ARCHIWALIA

Archiwum Józefa Pankiewicza, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. Rys.Pol.10563/337, archiwalna fotografia obrazu opisana w języku niemieckim
Archiwum Józefa Pankiewicza, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. Rys.Pol.10563/349, archiwalna fotografia obrazu opisana ołówkiem przez artystę: '„Saint-Tropez | 1922”'

Biogram
W latach 1884 - 85 uczył się w warszawskiej Klasie Rysunkowej pod kierunkiem Wojciecha Gersona i Aleksandra Kamińskiego, następnie wraz z Władysławem Podkowińskim wyjechał do Petersburga, aby w latach 1885-86 przebywać na stypendium w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. W 1889 obaj artyści udali się do Paryża; tam jego obraz "Targ na jarzyny na placu za żelazną bramą" (1888 r.) został nagrodzony srebrnym medalem na Wystawie Powszechnej. Zapoznawszy się z pracami impresjonistów po powrocie do Warszawy w 1890 roku, starał się przenieść na rodzimy grunt francuskie trendy malarskie. Nawiązujący do impresjonizmu "Targ na kwiaty przed kościołem Św. Magdaleny w Paryżu" (1890 r.) spotkał się z nieprzychylnym odbiorem polskiej krytyki i publiczności, która doradzała malarzowi wizytę u okulisty. W latach następnych twórczość artysty pozostawał pod wpływem symbolizmu - tworzył nastrojowe nokturny o ciemnym, niemal monochromatycznym kolorycie: Rynek Starego Miasta w Warszawie nocą (1892) Dorożka nocą (1896), Łabędzie w ogrodzie Saskim (1896) Park w Duboju (1897). Inspirowany m.in. twórczością Jamesa Whistlera stworzy cykl nastrojowych portretów m.in. Portret Dziewczynki w czerwonej sukni (1897), Portret Pani Oderfeldowej z córką (1897, nagrodzony na Wystawie Powszechnej w Paryżu złotym medalem). W 1897 roku został członkiem krakowskiego Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. W latach 1897-1906 podróżował po zachodniej Europie zwiedzając Holandię, Belgię, Włochy, Anglię, Niemcy i Francję. Kolejne wakacyjne wizyty we Francji - od 1908 roku, kiedy nawiązał przyjaźń między innymi z Pierrem Bonnardem i Felixem Fénéonem - zaowocowały szeregiem obrazów i akwafort przedstawiających widoki Concarneaux, St. Valery en Caux, Collioure, Saint-Tropez, Vernon i Giverny. Prezentowany obraz pochodzi z tego okresu twórczości artysty. W roku 1906 został profesorem ASP w Krakowie. Zaświadcza o tym m.in. seria martwych natur w tym najznakomitsza Martwa natura z owocami i nożem (1909). Wojenne lata 1914-19 spędził w Hiszpanii, gdzie zaprzyjaźnił się z Robertem Delaunayem, któremu zawdzięcza zmianę stylu. Płótna ‘okresu hiszpańskiego’ cechuje geometryzacja (wpływ kubizmu) oraz intensywność płasko kładzionych barw - wpływ fowizmu. W latach 20. zainicjował nurt polskiego koloryzmu nawiązujący do twórczości francuskich postimpresjonistów. Jako pedagog patronował grupie malarzy i grafików skupionych w Komitecie Paryskim zwanych potocznie kapistami. W jej skład wchodzili m.in. Jan Cybis, Artur Nacht-Samborski, Józef Czapski, Zygmunt Waliszewski i Piotr Potworowski. Od 1923 roku został ponownie profesorem ASP w Krakowie, a od 1925 roku kierował filią tej uczelni w Paryżu. Lata powojenne przynoszą kolejną zmianę stylu Pankiewicza. Stopniowo rezygnował z czystego, intensywnego, dekoracyjnego koloru na rzecz malarstwa walorowego, będącego obiektywną wizją rzeczywistość. Częstym tematem powojennych prac malarza są „pejzaże z puszystymi koronami drzew” okolic Sanary, Cassis i La Ciôtat.