drzeworyt barwny, tusz, papier, 28,5x25,5 cm, sygnatura artysty, pieczęć wydawcy
Drzeworyt z serii "Piętnaście widoków Kioto".
Dwa gatunki świetlików są szeroko rozpowszechnione w Japonii i zostały nazwane Genji-hotaru i Heike-hotaru, to znaczy „świetlik Minamoto” i „świetlik Taira”. Legenda głosi, że świetliki te są duchami starych wojowników Minamoto i Taira; że nawet w swoich owadzich kształtach pamiętają straszliwą walkę klanową z XII wieku. Raz w roku, w nocy dwudziestego dnia czwartego miesiąca, toczą wielką bitwę nad rzeką Uji. Obecnie najsłynniejsze miejsce dla świetlików znajduje się w sąsiedztwie Uji, w Yamashiro. Nad rzeką, w miejscu oddalonym o kilka mil od miasta, odbywa się wielki spektakl - Hotaru-Kassen, czyli Bitwa Świetlików.
Tokuriki Tomikichirō był wybitnym grafikiem w kręgu artystów z Kioto w XX wieku. Pochodził z rodziny o długim rodowodzie artystycznym. Ukończył Miejską Szkołę Sztuk Pięknych i Rzemiosła, a także Specjalistyczną Szkołę Malarstwa w Kioto w 1924 r. Naukę malarstwa w stylu japońskim kontynuował u Bakusena Tsuchidy (1887-1936) i Yamamoto Shunkyo (1871-1933). Pod koniec lat 20. spotkał Unichi Hiratsuka, kluczową postać w rodzącym się ruchu sztuki sosaku hanga. Unichi udzielił mu lekcji drukowania drzeworytów w stylu "sosaku": samodzielnie zaprojektowanych, wyrzeźbionych, wydrukowanych i opublikowanych. To kluczowe spotkanie przekierowało uwagę Tokuriki na grafikę. W 1932 r. został członkiem stowarzyszenia artystów sosaku hanga „Nihon Hanga Kyokai”. Jednocześnie współpracował z uznanymi wydawcami ukiyo-e, takimi jak Uchida i Unsodo. Zaprojektował dla nich wybitne grafiki w stylu shin hanga. Shin hanga to znaczący japoński nurt artystyczny, który skupiał się na tradycyjnych tematach, takich jak krajobrazy, portrety pięknych kobiet i aktorów. Czerpał inspirację z europejskiego impresjonizmu, łącząc techniki obrazowania efektów świetlnych z indywidualnymi emocjami. Rezultatem tego połączenia była forma sztuki charakteryzująca się techniczną błyskotliwością, prezentująca urzekający, świetlisty, nowy styl japońskich grafik. Przed wojną na Pacyfiku i w jej trakcie Tomikichiro stworzył wiele zestawów grafik opartych na tradycyjnych tematach, takich jak "Shin Kyoto fukei" ("Nowy widok Kioto", 1933-4) oraz "Tokyo hakkei" ("Osiem widoków Tokio", 1942). Większość z nich została opublikowana przez Uchidę z Kioto. Po wojnie Tokuriki założył własną firmę wydawniczą o nazwie Matsukyu, która zaczęła również uczyć drzeworytnictwa rzemieślników i artystów, w późniejszych latach wielu z nich było obcokrajowcami. Aż do lat 70. XX w. Tokuriki aktywnie nauczał i pisał, tworząc długą serię artykułów na temat technik druku w magazynie "Hanga geijutsu".
Tokuriki Tomikichiro zmarł w 2000 roku w swoim rodzinnym Kioto w wieku 98 lat. W świecie sztuki, szczególnie wśród kolekcjonerów ukiyo-e, jest on uważany za mistrza japońskiej grafiki w stylu shin hanga.
