Wielkiej rzadkości, spektakularny brakteat, wyróżniający się fascynującą ikonografią - OZDOBA naszej aukcji!
Prezentowany numizmat wybity został w Krakowie i pochodzi prawdopodobnie z jednej tylko, krótkiej emisji (1228-29 lub 1230r.).
Ukazuje dwie postacie (prawdopodobnie Henryka I Brodatego i Władysława Laskonogiego) w koronach i płaszczach, trzymające przedmioty.
Jest pierwszym, jak dotąd, przykładem przedstawienia ukoronowanej pary w numizmatyce piastowskiej"
Zdaniem Witolda Garbaczewskiego "najbliższych odpowiedników (...) szukać powinniśmy na monetach cesarskich wybijanych w Gelnhausen, za panowania Fryderyka I Barbarossy, na co zdają się wskazywać szczegóły stempla (...)."
Także zdaniem Borysa Paszkiewicza, mamy tu "próbę przedstawienia atrybutów spotykanych na stemplach monet cesarskich", dlatego sugeruje, że postać z lewej trzyma lilię, a postać z prawej jabłko królewskie. Z kolei wysoki krzyż, usytuowany pomiędzy postaciami, jest być może wyrazem współpracy dwóch książąt, a może nawet przedstawieniem desygnacji
(Henryka Brodatego jako następcy Władysława Laskonogiego), a więc "nadaniem motywowi zacytowanemu z
monety niemieckiej sensu stosowanego na monetach bizantyńskich".
Hipotezę taką mogą podeprzeć ustalenia Howarda Adelsona, który
dowiódł, że bizantyjski wzór został przejęty i zastosowany na monetach
cesarzy niemieckich, na których pojawia się postać aktualnie
sprawującego urząd władcy i jego syna (pomiędzy nimi umieszczono Święta
Włócznię jako symbol dynastycznej sukcesji władzy).
Inna interpretacja zakłada możliwość przedstawienia na stemplu książęcej pary. Ujęcia takie, zdaniem Josefa Menadiera
- stosunkowo często pojawiają się na monetach niemieckich
(cesarz-cesarzowa), a w wielu wypadkach elementem dzielącym dwie
postacie jest właśnie krzyż na długiej lasce, być może wskazujący na
łączące małżonków nierozerwalne więzi, umocnione powagą samego Boga.
Zdaniem Stanisława Suchodolskiego brakteat ten jest emisją
krakowską Leszka Białego (1202-27), a na stemplu obok niego rozpoznać
możemy poślubioną w 1207r. księżniczkę łucką Grzymisławę.
Borys Paszkiewicz, przychylając się rozwiązaniu, że na stemplu przedstawiono dwukrólewie (współwładzę) dwóch książąt w księstwie krakowskim, proponuje związać powstanie monety ze sprawowaniem rządów w Krakowie przez Henryka I Brodatego w imieniu zaangażowanego zbrojnie w Wielkopolsce - Władysława Laskonogiego, a więc w okresie między połową roku 1228r. a początkiem 1229r.
Zwrócić jednak należy uwagę na fakt, że w 1230r. Władysław Laskonogi - jak pisze Bronisław Włodarski - "sporządził testament, którego mocą przekazał swe prawa do Wielkopolski Henrykowi Brodatemu (...)". Co więcej "przelał na niego także swe uprawnienia do rządów w Krakowie (...)", dlatego być może jest to moneta wybita w Krakowie, ale w roku 1230.
Wszystko to można przeczytać w publikacji "Ikonografia monet piastowskich" Witolda Garbaczewskiego, pozycję niezbędną przy tworzeniu zaawansowanych zbiorów monet średniowiecznych.
Wybitna rzadkość prezentowanego waloru potwierdza kwerenda, którą przeprowadziliśmy w krajowych archiwach numizmatycznych.
Na przestrzeni ponad 30 lat ten typ monety nie pojawił się w ogóle, a jedyny opublikowany egzemplarz w "Ikonografii monet piastowskich" Witolda Garbaczewskiego złożony jest z kilku części.
Wyśmienicie zachowany egzemplarz, z pięknym menniczym połyskiem, bez śladów obiegu, delikatna patyna.
Do najznakomitszych kolekcji - niepowtarzalny, UNIKATOWY numizmat!
awers: dwa popiersia w koronach i płaszczach na wprost, postać z lewej z lilią?, postać z prawej z jabłkiem królewskim?, między nimi krzyż
