fotografia czarno-biała, 17 x 17 cm (x 2), vintage, na odwrocie każdej opis: 'NATALIA LL | Seance: "PYRAMID"| Wrocław, June 2, 1979'
Pozostając sceptyczną w stosunku do teorii traktującej piramidę jako budowlę nie będącą dziełem człowieka, zwracam jednak uwagę na specyficzne jej oddziaływanie na organizm ludzki. Nieempiryczne „doświadczenia” senne zachodzą w konstrukcjach tego typu ze szczególną wyrazistością. Wydaje się, że jest ona (piramida) detektorem bądź generatorem energii nieświadomości, tkwiącej w nas jako rezultat wypartych ze świadomości doświadczeń gatunkowych. Z tym, że detekcja lub generacja tych energii ma charakter procesu niezależnego od woli przebywającego w piramidzie, jest rezultatem geometrii bryły determinującej jej wewnętrzny porządek. Być może właśnie piramida ujawnia nasz wewnętrzny porządek, pozwala uzmysłowić, że będąc zanurzeni w świadomości, kierujemy sobą od zewnątrz, przejmując materialnej rzeczywistości przekonanie o sensowności przyczynowo-skutkowego jej oglądu. W istocie bowiem, w naszej głębokiej wewnętrzności pozostajemy sami ze sobą, z całym doświadczeniem zwierzęcia, które przeżyło inne, a więc w kolejnych pokoleniach i ewolucyjnych przemianach miało do czynienia nie tylko z nieprzyjaznym światem zewnętrznej materialności, ale jednocześnie było stroną zwycięską w rywalizacji na śmierć i życie, nazywanej eufemistycznie walką o byt.
To wszystko może być treścią naszej nieświadomości, naszej indywidualnej wewnętrzności, którą ujawnia proces artystyczny. Ta wewnętrzna iluminacja poprzez sztukę może nam uprzytomnić, jak bardzo jesteśmy samotni pozostając w gwarnej zbiorowości. Sztuka byłaby więc formą zbiorowej świadomości ujawniającą nieświadome lub nieuświadomione treści. To stwierdzenie wydaje się być optymistyczne dla kondycji sztuki; jako projekcja samoświadomościowa wypowiada ona w zbiorowości treści, których niewyczerpane zasoby tkwią w każdym człowieku.
Natalia LL, Piramida. Sztuka jako doświadczenie wewnętrzne, 1979, za: natalia.com
WYSTAWIANY:
- Kilka seansów w piramidzie PIRAMIDA, Galeria PERMAFO, Wrocław - Stabłowice, 1979
- „PIRAMIDA”, Galeria Spojrzenia, Wrocław, 1980
- Artystki polskie, Muzeum Narodowe w Warszawie, 1991
- Stany skupienia Natalii LL, Galeria Art Rytel, Warszawa 17.05.2025 - 07.06.2025
LITERATURA:
- Stany skupienia Natalii LL, Warszawa 2025, s. 32-33
Natalia Lach-Lachowicz, szerzej znana jako Natalia LL, to legenda polskiej neoawangardy i sztuki feministycznej. Jej prace zaliczane są do konceptualizmu, nurtów foto art i body art.
Studiowała w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. W 1963 r. uzyskała dyplom z zakresu projektowania szkła artystycznego. Pomimo ciekawych rezultatów szybko porzuciła jednak tę dziedzinę dla rzecz fotografii. Tworzyła również w zakresie filmu eksperymentalnego, sztuk performatywnych, grafiki, rzeźby, malarstwa i rysunku.
Prace Lach-Lachowicz znajdują się w kolekcjach prywatnych i publicznych w Polsce oraz za granicą m.in. w USA, Francji, Niemczech, Czechach, Austrii, Włoszech czy Słowacji.
