Wymiary: 71 x 59 cm
nr inw. M.Ob.669 MNW
Literatura
„Portret Vincenza Ferdinanda Ranuzziego” – dzieło bolońskiej artystki Elisabetty Sirani z 1663 jest jedynym obrazem w Galerii Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Warszawie namalowanym przez kobietę. Dziewczynki nie miały wówczas łatwego dostępu do nauki rzemiosła i przejawia się to w proporcjach dzieł stworzonych przez mężczyzn i kobiety w galeriach muzealnych na całym świecie.
Sirani, jak wiele innych dawnych artystek, była uczennicą swojego ojca. Gdy zachorował i zmarł, prowadziła jego warsztat, samodzielnie utrzymując rodzinę. Zdobyła sławę jako wszechstronna malarka; była również nauczycielką wielu kobiet w szkole, którą założyła w rodzinnym mieście. Cieszyła się uznaniem teoretyków sztuki i wybitnych mecenasów. Jej protektorami byli Carlo Cesare Malvasia – biograf bolońskich artystów, a także kardynał Leopoldo de’Medici, wybitny patron sztuki.
Portrety nie stanowiły głównej specjalizacji bolońskiej malarki, jednak związana była z potężną, arystokratyczną rodziną Ranzuzzi, a obraz z Muzeum Narodowego w Warszawie przedstawia pięcioletniego potomka tej senatorskiej familii – Vincenza Ferdinanda. Chłopiec został ukazany we współczesnym, niezwykle strojnym dworskim ubiorze, ale trzyma w dłoniach atrybuty amora – kołczan oraz łuk i uchwycono go w chwili, gdy sięga po strzałę. To portrait historié, popularny typ wizerunku, w którym współczesne postaci otrzymywały kostium bądź atrybuty bohaterów historycznych, mitologicznych lub figur alegorycznych. Chłopcy bywali w takich przedstawieniach amorami, kobiety mitologicznymi boginiami, a mężczyźni walecznymi bogami bądź bohaterami z przeszłości. Vincenzo Ferdinando Ranuzzi jest w dziele Sirani synem Wenus – amorem, ale obraz można postrzegać również w szerszym kontekście, jako alegorię miłości.
Grażyna Bastek
Zbiory Dawnej Sztuki Europejskiej Muzeum Narodowe w Warszawie
