Jacek Malczewski, PORTRET PIOTRA HUBALA DOBRZAŃSKIEGO, ok. 1895

25,5 x 17,9cm - olej, płótno naklejone na tekturę

Na odwrocie pieczęć: REIM I SPÓŁKA | Skład farb i handel materyałów | pod „Czarnym psem“ | KRAKÓW | Rynek l. 37 linia A-B.

Do obrazu załączone trzy dawne „zaplecki“:

1. papier naklejony na papier z pieczęcią przy dolnej krawędzi: ALEKSANDER MAŁEK | PRACOWNIA ART. POZŁOTNICZA | Kraków, Szewska 24;

2. papier naklejony na papier z napisem centralnie (długopis): mieszczanin krakowski | p. Dobrzański | przyjaciel artysty;

3. papier z napisem przy dolnej krawędzi (czerwony flamaster): Mieszczanin Krakowski | p. Dobrzański | przyjaciel artysty | Malczewskiego

 

Proweniencja:

Obraz pochodzi ze zbiorów Stanisława Wernera (1903-1985) ze Lwowa, prawnika i śpiewaka operowego. Wedle przekazów rodziny obraz został zakupiony od Feliksa Michała Wygrzywalskiego, który podczas okupacji w latach 1941/1942-1944 we Lwowie prowadził Kunstausstellung – salon sztuki. Salon prowadziła Maria A. Radecka, która pozostawiła relację z tych czasów, w której wymienia Wernera jako częstego gościa galerii: W Kunstaustellung wystawiał i sprzedawał nie tylko Feliks Wygrzywalski, lecz także cała plejada artystów. Prócz tego sprzedawaliśmy obrazy pozostawione w komisie przez osoby postronne. Ówczesne ciężkie warunki bytu zmuszały wielu do wyzbywania się nawet dzieł sztuki, aby zdobyć pieniądze na życie. Nabywcami byli: Niemcy, Włosi, Słowacy oraz polscy handlarze obrazów. Prócz sprzedających i kupujących, przychodziło do Kunstaustellung wielu znajomych i przyjaciół. Traktowali oni Salon jako miejsce spotkań towarzyskich i jak w cukierni przesiadywali w nim przez wiele godzin. Stałymi gośćmi byli artyści malarze Czesław i Tadeusz Sadowscy, tenor Stanisław Werner... kustosz muzeum Jerzy Guttler... i wielu, wielu innych. Wpadali na pogawędki malarze Rozwadowski i Batowski. Codziennym gościem był Kazimierz Sichulski... (cyt. za: S. Bołdok, Lwowskie środowisko plastyczne, Warszawa 2017 [maszynopis], s. 481).

Dr Piotr Hubal-Dobrzański (1845-1925), krakowski prawnik, znawca i mecenas sztuki, był jedną z najważniejszych osób w życiu Jacka Malczewskiego, początkowo mentor, później jeden z jego najbliższych przyjaciół. Od najwcześniejszych lat wspierał artystę jako opiekun i promotor jego sztuki: organizował wystawy, szukał kupców na jego obrazy, a także pomagał finansowo. Był często przez malarza portretowany.

Jacek Malczewski (Radom 1854 - Kraków 1929) - wybitny przedstawiciel malarstwa polskiego modernizmu, studia artystyczne rozpoczął w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, gdzie w latach 1872-1875 uczył się pod kierunkiem Feliksa Szynalewskiego, Władysława Łuszczkiewicza i Jana Matejki, do którego pracowni uczęszczał ponownie w latach 1877-1879. Następnie kształcił się w Paryskiej École des Beaux Arts u E. Lehmanna (1876-1877). 

W 1880 podróżował do Włoch. W 1884-1885 wziął udział – jako rysownik – w naukowej ekspedycji Karola Lanckorońskiego do Pamfilii i Pizydii w Małej Azji. Wówczas był także w Grecji i we Włoszech. W latach 1885-1886 przebywał przez kilka miesięcy w Monachium. Po powrocie zamieszkał na stałe w Krakowie, skąd wyjeżdżał jeszcze do Monachium i do Włoch. W 1896-1900 uczył w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, a w latach 1911-1922 był profesorem i dwukrotnie rektorem krakowskiej Akademii.  Lata 1914-1915 spędził w Wiedniu, w 1916 wrócił do Krakowa. W ostatnich latach życia przebywał głównie w Lusławicach i Charzewicach k. Zakliczyna. Był współzałożycielem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” (1897) oraz członkiem grupy „Zero” (1908).
We wczesnym okresie twórczości malował portrety, sceny rodzajowe i – przede wszystkim – obrazy o tematach związanych z martyrologią Polaków po powstaniu styczniowym (Śmierć Ellenai, Niedziela w kopalni, Na etapie, Wigilia na Syberii). Później, od lat dziewięćdziesiątych XIX wieku tworzył obrazy o treściach symbolicznych z przenikającymi się wątkami patriotycznymi, biblijnymi, baśniowymi, literackimi i alegoryczno-fantastycznymi.