Jan STANISŁAWSKI (1860-1907), Słoneczniki

olej, tektura; 24 x 32 cm;
sygn. l. d.: JAN STANISŁAWSKI

Do obrazu dołączone:
- opinia historyk sztuki Elżbiety Charazińskiej z 6.03.2025;
- badania metodą fluorescencji rentgenowskiej XRF z Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Warszawie z 12.04.2025.

Wysmukłe, niekiedy pochylone sylwety słoneczników zostały ujęte niemal portretowo i w odmiennych „pozach”, potraktowane indywidualnie w różnym stadium dojrzałego przekwitania. Oddane z głęboką wnikliwością dobrego obserwatora, miłośnika natury i jej najdrobniejszych przejawów, skupiają naszą uwagę. Stanisławski mistrzowskimi pociągnięciami ukazuje różnorodność roślin, uogólniając szczegóły przekładane na subtelny język barw i kształtów. (…)
Rzeczony obraz jest studium z natury, przetworzonym przez artystę w syntetyczną wizję pejzażu. Powierzchnia obrazu, malowanego dość cienko, szeroko rozprowadzaną warstwą farby, ma nieznacznie zróżnicowaną fakturę zbudowaną z lekkich, swobodnie kładzionych pociągnięć zarówno płaskich pędzli, jak i cienkich okrągłych pędzelków, których dukt jest miejscami odciśnięty w warstwie farby. W rzeczonym szkicu z natury obfitość środków wyrazu, synteza formy podbudowana mistrzowsko rozegraną tonacją barwną oraz rozwiązanie kompozycyjne, pozwalają uznać to studium za autorską pracę Jana Stanisławskiego, którego nazwisko widnieje w sygnaturze, na licu obrazu.
Pomimo braku elementów pozwalających na identyfikację rzeczonego pejzażu, możemy to studium powiązać z plenerami ukraińskimi, porównując obraz z innymi (…), o podobnie potraktowanym przez Stanisławskiego motywie. Analizując środki warsztatowe, możemy również podjąć próbę określenia daty jego namalowania, zawężając czas do lat 1902-1905.
[z opinii E. Charazińskiej]

W badaniach na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP, podczas analizy składu pierwiastkowego wybranych fragmentów obrazu oraz sygnatury nie stwierdzono obecności tytanu, co dodatkowo pozwala na potwierdzenie możliwości powstania pracy na początku XX w.