Wojciech GERSON (1831-1901), "W świetlicy" (1871)

Autor: Wojciech Gerson
Tytuł: W świetlicy (1871)
Technika: olej, płótno dublowane
Wymiary: 45,5 x 38 cm
Wymiary z oprawą: 61 x 54 cm
Sygnowany i datowany l.d.: "WG 1871"

Obraz jest wymieniany w publikacjach:
- K. Moledziński, "Wojciech Gerson: 1831-1901", Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, Warszawa 1939, s. 66.
- "Materiały dotyczące życia i twórczości Wojciecha Gersona", opr. A. Vetulani, A. Ryszkiewicz, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Wrocław 1951, s. 26.
- "Wojciech Gerson, 1831-1901: katalog wystawy monograficznej", red. J. Zielińska, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1978, s. 102.

W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie znajduje się negatyw szklany sprzed 1939 roku z reprodukcją obrazu (numer inwentarzowy DDWneg.8806 MNW).

Opis pracy:
Wojciech Gerson zasłynął nie tylko jako wybitny XIX-wieczny malarz, rysownik i ilustrator, ale także zaangażowany organizator warszawskiego życia artystycznego, ceniony pedagog i krytyk artystyczny.
Zgodnie z akademicką hierarchią tematów, w oeuvre malarza szczególne miejsce zajmowały obrazy historyczne, religijne i alegoryczne. Ważną część dorobku Wojciecha Gersona stanowiły także sceny rodzajowe, w których malarz wyrażał swoje zainteresowanie życiem społecznym, teatrem, kostiumem oraz literaturą – szczególnie baśniami i legendami.

Fragmentarycznie zachowana spuścizna malarska Wojciecha Gersona nie oddaje pełni jego bogatej działalności artystycznej. Z tego względu pojawienie się na aukcji obrazu odnotowanego we własnoręcznie sporządzonym katalogu dzieł malarskich stanowi wyjątkowo cenny nabytek kolekcjonerski.
Prezentowany obraz o autorskim tytule "W świetlicy", namalowany w 1871 roku, figurował w wyżej wymienionym katalogu pod pozycją nr 124. Jak podaje zapis, został on sprzedany przez Wojciecha Gersona we Lwowie za 600 złotych polskich, określony jako "mały", a jego wymiary podano w calach (19 × 16). Przy opisie dzieła widniał także skrót "Fot.", wskazujący, że fotografia dzieła znajdowała się w zbiorach artysty ("Materiały..." 1951, s. 26).
Jeszcze do niedawna obraz Wojciecha Gersona znany był wyłącznie z reprodukcji na szklanym negatywie przechowywanym w Muzeum Narodowym w Warszawie (fotografię negatywu można zobaczyć na stronie Krakowskiego Domu Aukcyjnego [ZOBACZ]). W katalogu monograficznej wystawy Wojciecha Gersona, zorganizowanej przez tę instytucję w 1978 roku, uznano go za dzieło dotąd nierozpoznane, wzmiankowane jedynie w spisie prac sporządzonym przez samego artystę, wymienianym w publikacji Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych (Moledziński 1939, s. 66) i opracowanym szczegółowo przez Armanda Vetulaniego w 1951 roku.

Malowidło Wojciecha Gersona w oryginale zachwyca wysmakowanym kolorytem i dbałością o detal. Przedstawia tytułową świetlicę, czyli główną i najjaśniejszą izbę domu, stanowiącą centrum życia rodzinnego i towarzyskiego. Wnętrze wypełniają trzy postacie: staruszka w długiej, ciemnozielonej szacie, młoda kobieta ubrana w jasnożółtą suknię oraz dziewczynka w niebieskim stroju. Każda z nich zajmuje się inną domową czynnością – najstarsza nadzorowaniem domowej apteczki i zgromadzonych w niej medykamentów, młoda ręcznym przędzeniem, a klęczące u jej stóp dziecko zabieganiem o uwagę przez podnoszenie trzymanej w dłoniach lalki. Postacie pozostają w interakcji ze sobą tworząc trójkąt kompozycyjny - spojrzenie dziecka skierowane jest ku matce, ta zaś zwraca w stronę staruszki, która spogląda w dal, unosząc w dłoni szklaną fiolkę i tym dynamicznym gestem przyciągając wzrok widza. Choć postacie pozostają ze sobą w relacji, wydają się zarazem wyizolowane, a ich obecność nabiera znaczenia alegorycznego, ilustrując kolejne etapy życia ludzkiego: beztroskie dzieciństwo, dorosłość oraz mądrość wieku sędziwego. Symboliczny przekaz wzmacniają elementy zgromadzone w szczegółowo przedstawionym przez Wojciecha Gersona wnętrzu: otwarta księga jako znak wiedzy oraz wrzeciono przypominające o przemijaniu. Nie brak też symboli religijnych, które przypominają o boskiej opiece i nadziei na życie wieczne. Jest to Oko Opatrzności zdobiące zwieńczenie drewnianej szafy oraz krzyż zawieszony na ścianie.

Biografia Wojciecha Gersona dostępna jest na stronie Krakowskiego Domu Aukcyjnego [ZOBACZ]

Jeśli chcą Państwo sprzedać obrazy Wojciecha Gersona, zapraszamy do kontaktu [LINK]