Wojciech Gerson (1831 Warszawa - 1901 tamże), Brzask, 1887 r.

olej, płótno, 101 × 51,5 cm
sygn. i dat. l. d.: „Wojc.Gerson 1887”

Pochodzenie:
Kolekcja prywatna, Polska (zakup w Agra Art 2008 r.)
Kolekcja prywatna, Polska

Opisywany i reprodukowany:
Aukcja Dzieł Sztuki, Dom Aukcyjny Agra Art., 15 czerwiec 2008, poz. 11

„Artystyczna twórczość i działalność Wojciecha Gersona mają szczególne znaczenie dla dziejów sztuki polskiej. […] Był również niezmordowanym organizatorem życia artystycznego Warszawy II połowy XIX wieku, nauczycielem i wychowawcą całego niemal pokolenia wybitnych polskich malarzy-realistów”.

Armand Vetulani, „Wojciech Gerson”, Warszawa 1952, s. 5.

Analogiczne obrazy z przedstawieniem alegorycznych postaci dziewczęcych to „Deszcz letni” i „Mgła Poranna” (w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu) oraz „Pogoda” i „Zawierucha” (zaginione podczas wojny). Najprawdopodobniej były to autorskie powtórzenia malowideł ściennych wykonanych w hotelu Victoria w Warszawie (por. Wojciech Gerson 1831-1901. Katalog wystawy monograficznej, [red. J. Zielińska], Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1978, s. 56, nr kat. I/A 41, 42 oraz I/B 65, 66, il. 17, 18, 50, 51.] Prezentowany obraz „Brzask” przepełniony jest artyzmem i bystrością detalu. Porusza również sferę emocjonalną dzieła sztuki, wpisując się w opinię samego artysty na temat podnioślejszych dążeń sztuki. „Styl jest formą, która bez ducha nie ma żadnego znaczenia”. Dlatego w interpretacji dzieł najwięcej uwagi poświęcał idei, natchnieniu, „pomysłom zdolnym przemawiać do ducha i serca ludzkiego”, dlatego był zwolennikiem poglądu o wyższości obrazów przedstawiających postacie ludzkie […]” Wojciech Gerson 1831-1901. Katalog wystawy monograficznej, [red. J. Zielińska], Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1978, s. 30